Zašto priroda preferira parove, čak i za kvasce
Skloni smo živa bića dijeliti na dva pola: muški i ženski. Ali prije evolucije jajne ćelije i spermatozoida – prije nego što su se seksualne ćelije počele razlikovati po obliku i veličini -organizmi se nisu mogli razlikovati po polu. Isto važi i za mnoge alge, gljive i protozoe danas. Umjesto polova, ove vrste imaju tipove sparivanja, gdje se polne ćelije razlikuju na molekularnom nivou ali ne i morfološki. Ti tipovi sparivanja ne javljaju se nužno u parovima. Uzmimo kao primjer jednu vrstu amebe Dyctiostelium discoideum koja ima tri sparujuća tipa, od kojih se svaki tip može sparivati sa pripadnicima druga dva tipa. Coprinellus disseminatus, gljiva tzv. bijela kapica ima 143 sparujuća tipa, od kojih svaki može naći partnera među 142 drugih tipova. Ipak, većina vrsta još uvijek ima samo dva sparujuća tipa (dva pola). Želeći da otkriju zašto, naučnici su razvili model koji predviđa koliko će se sparujućih tipova pojaviti u određenoj vrsti, na osnovu samo tri ekološka elementa: stopa mutacije (koja uvodi nove tipove), veličina populacije i možda iznenađujuće, učestalosti seksa. Ovaj rad ne samo da pruža uvid u osnovnu biologiju ovih organizama, već može doprinijeti našem razumijevanju kako su muški i ženski polovi konačno evoluirali.
Mnogi naučnici vjeruju da su tipovi sparivanja evoluirali rano u istoriji života, kao jedna barijera protiv ponašanja kao što je imbriding, koji može biti štetan za populaciju ili vrstu. Ako organizam ima polni odnos sa nekompatibilnim sparujućim tipom (uključujući svoj tip), onda takva “veza” ne daje potomstvo.
Bez obzira na to ograničenje, logika sugeriše da bi vrste trebale imati koristi od postojanja što većeg broja sparujućih tipova. Sa dva tipa, samo polovina stanovništva je dostupno da bude partner za svakog pojedinca. Do danas se hipoteze o tome zašto se broj tipova sparivanja rijetko povećava do većeg broja, zasnivaju na razmatranju stabilnosti. Održavanje samo dva tipa može biti bolji način: omogućava jednostavnije, efikasnije mreže signala feromona i lakši sistem sortiranja kada je u pitanju prenošenje organela iz ćelija roditelja u potomstvo. Ali ove teorije ne objašnjavaju mnoštvo izuzetaka.
Prema pomenutom modelu koji su razvili naučnici, velike populacije koje se relativno više oslanjaju na seksualnu reprodukciju, mogu da izdrže veči broj tipova sparivanja, dok oni koji se manje oslanjaju na seksualnu reprodukciju ne mogu. Naučnici su se pitali koliko bi rijetko seksualno razmnožavanje moralo biti da bi se objasnila dva tipa sparivanja. Veoma rijetko, kako se ispostavilo, samo jednom u svakih nekoliko hiljada generacija. Amebe, gljivice i drugi organizmi koji imaju dva sparujuća tipa imaju tendenciju za seksualnu reprodukciju veoma rijetko, dok većinu vremena opredjeljuju za brži, manje energetski intenzivan proces aseksualne reprodukcije. Neke vrste kvasca npr. imaju polni odnos jednom na svakih 1000 do 3000 generacija, kada stresni uslovi okoline mogu lakše biti prevaziđeni ukoliko pomiješaju svoje gene i tako poboljšaju izglede za razvoj novih korisnih osobina. Sa druge strane, one vrste koje imaju stotine ili hiljade sparujućih tipova, poznate su kao neke od “najseksualnijih gljivica u prirodi”.
Međutim, treba naglasiti da ono što razumijemo o fundamentalnoj biologiji, zasnovano je samo na šačici modela organizama (voćne mušice, E. coli, miševi), pri čemu ne uspijevamo da shvatimo ni pravu raznolikost čak i najosnovnijih funkcija koje se javljaju u prirodi. Istraživači mogu biti malo “kratkovidi” kada je u pitanju razumijevanje različitosti, jer nije se čitav živi svijet “pokoravao već poznatim pravilima”.
https://naucnenovosti.me/zasto-priroda-preferira-parove-cak-i-za-kvasce/https://naucnenovosti.me/wp-content/uploads/2019/02/fungi-2069474_960_720.jpghttps://naucnenovosti.me/wp-content/uploads/2019/02/fungi-2069474_960_720-150x150.jpgBiologijaSkloni smo živa bića dijeliti na dva pola: muški i ženski. Ali prije evolucije jajne ćelije i spermatozoida - prije nego što su se seksualne ćelije počele razlikovati po obliku i veličini -organizmi se nisu mogli razlikovati po polu. Isto važi i za mnoge alge, gljive i protozoe danas. Umjesto polova, ove vrste...adminJovan Mirkovicjovan.mirkovic@prona.orgAdministratorNaučne Novosti